Middeleeuwse miniaturen van Byvanck naar RKD

Inhoud 

Tijdens het project Middeleeuwse miniaturen van Byvanck naar RKD wordt de Byvanckdatabase, die meer dan 4000 verluchte handschriften bevat, geïntegreerd in RKD Research en voor iedereen online toegankelijk gemaakt. 

Byvanckdatabase 

De Byvanckdatabase ontsluit meer dan 4000 verluchte handschriften. Bijna alle (circa 3000) verluchte handschriften in Nederlandse collecties zijn er in beschreven. Vele daarvan zijn ooit vervaardigd binnen de huidige landsgrenzen, maar in Nederland worden ook rijk verluchte handschriften uit de Zuidelijke Nederlanden, Frankrijk, Italië en andere landen bewaard. Verder bevat de Byvanckdatabase zo veel mogelijk handschriften in buitenlandse collecties waarvan bekend is dat ze in de Noordelijke Nederlanden (ongeveer het huidige Nederland) werden geproduceerd. Daarmee is Nederland het enige land ter wereld dat beschikt over een zo compleet mogelijk overzicht van zijn middeleeuwse boekschilderkunst. 

Project 

Het project is gestart in 2022 onder leiding van senior conservator middeleeuwse boekverluchting Anne Margreet As-Vijvers. Sinds 18 maart 2024 is de Byvanckdatabase toegankelijk via RKD Research.

Fondsen 

Het project Middeleeuwse miniaturen van Byvanck naar RKD wordt mede mogelijk gemaakt door bijdragen van Stichting Pica, het Cultuurfonds (met name het Atelierpraktijken Fonds), Stichting Art, Books & Collections, het Hendrik Muller Fonds, Stichting Zabawas en een particuliere schenker. Stichting Dioraphte maakte het voorbereidingsproject Middeleeuwse miniaturen in de 21ste eeuw mogelijk, dat van februari t/m juni 2021 werd uitgevoerd in opdracht van Stichting Alexander Willem Byvanck Genootschap. Projectpartners zijn Stichting Alexander Willem Byvanck Genootschap, eCodicesNL en Bibliotheek Rotterdam. 

Toelichting 

De Byvanckdatabase is vanaf 1989 opgebouwd door onderzoekers van Stichting Alexander Willem Byvanck Genootschap. Niet alleen de handschriften zelf zijn in de database beschreven, maar ook de daarin opgenomen voorstellingen: van bladgrote miniaturen tot de kleine illustraties in de marges. Miniaturen in verluchte handschriften zijn in veel grotere aantallen bewaard gebleven dan bijvoorbeeld middeleeuwse schilderijen. Dankzij de integratie van de Byvanckdatabase in RKD Research zijn de voorstellingen opgenomen binnen het grote geheel van de kunstgeschiedenis van de Nederlanden. Bovendien kunnen we verluchte handschriften relatief goed lokaliseren en dateren. Zo creëren we een up-to-date en toekomstgericht onderzoeksinstrument voor multidisciplinair onderzoek naar relaties tussen de boekverluchting en andere kunstvormen.