RKD Podcast: Hélène de Rothschild
In de podcastreeks over vrouwelijke verzamelaars is een nieuwe aflevering verschenen. Katrien Timmers, conservator van Kasteel de Haar, vertelt aan podcastmaker Caspar Stalenhoef over het bewogen leven van Hélène de Rothschild (1863-1947).
Eigenzinnige vrouw
Hélène de Rothschild stamde uit de bekende Joodse bankiersfamilie De Rothschild. Ze was een vrijgevochten type. Hélène had een veelbewogen leven, heel anders dan haar beschermde en conservatieve familie voor haar had uitgestippeld. Ze trouwde in 1887 met Etienne van Zuylen van Nijevelt, maar zorgde ervoor dat ze in haar huwelijkscontract handelingsbevoegd bleef, een unicum voor die tijd. Het stel deelde een voorliefde voor reizen, paarden en auto’s – Hélène deed als één van de eerste vrouwen ooit mee aan een autorace.
2. Hélène op de boulevard in Biarritz, 1910. Ze was toen 47 jaar oud.
Kasteel de Haar
De grootste culturele nalatenschap van Hélène de Rothschild is Kasteel de Haar, vlakbij Utrecht. Etienne van Zuylen erfde het in 1890. Het kasteel werd vervolgens met haar geld – en mede naar haar smaak – herbouwd en ingericht. Het stel kreeg twee zoons, waarvan de oudste in 1912 overleed, toen hij op weg was naar Kasteel de Haar. Daarna kwam Hélène er niet graag meer, ze leefde steeds meer gescheiden van Etienne. Rond 1918 begon ze een relatie met de Portugese schrijfster en feministe Olga de Moraes, met wie ze tot haar dood samenleefde.
Verzamelen voor het interieur
Naast het turbulente leven van Hélène de Rothschild komt ook haar verzameling aan bod. Caspar Stalenhoef gaat daarover in gesprek met Katrien Timmers, die tijdens een rondgang door verschillende kamers in Kasteel de Haar onderdelen van die verzameling aanwijst. Nog steeds is het kasteel ingericht naar de smaak van Hélène. Ze was breed geïnteresseerd en hield veel van curieuze objecten. In het verzamelen van kunst, keramiek en objecten was ze erg eclectisch. In tegenstelling tot haar vader en tantes, laat Timmers weten, was ze geen échte kunstverzamelaar, ze was met name gericht op het inrichten van het kasteel.
De serie van de podcast Kroniek Kunstgeschiedenis over vrouwelijke verzamelaars in de kunst tussen 1780 en 1980 maakt deel uit van het onderzoeksproject De Andere Helft en is tot stand gekomen dankzij steun van de Wilhelmina Drucker Fundatie.