Het RKD ontvangt schetsboeken van beeldhouwer Fred Carasso

Naar aanleiding van de tentoonstelling Herdenkingsmonumenten: Vrijheid in beeld, waarin onder meer werk te zien is van beeldhouwer Fred Carasso (1899-1969), heeft zijn familie twee van zijn schetsboeken aan het RKD geschonken.

Van Italië naar Nederland
Frederico Carasso werd geboren als zoon van een Italiaanse meubelmaker. Hij zag zichzelf al jong als kunstenaar en tekende veel, maar moest als dertienjarige gaan werken in de Fiatfabrieken in Turijn. Hij sloot zich aan bij de communistische partij en vluchtte in 1922, kort na de machtsovername door Mussolini, om politieke redenen naar Parijs. Vanwege zijn politieke activsime werd hij in 1928 uit Frankrijk verbannen, en in 1933 moest hij ook België verlaten. Uiteindelijk vestigde hij zich in Nederland, waar hij bevriend raakte met kunstenaars als Han Wezelaar, Hildo Krop en Leo Braat. In Amsterdam ontwikkelde hij zich als beeldhouwer en werd hij opgenomen in de Amsterdamse beeldhouwerskring. Carasso slaagde erin om figuratie en abstractie in zijn werk met elkaar te verbinden. In 1938 exposeerde hij voor het eerst in Nederland. In 1956 werd hij benoemd tot hoogleraar beeldhouwkunst aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht.

Tweede Wereldoorlog en herdenken
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakte Carasso betrokken bij het verzet, waarbij hij onder andere samenwerkte met de groep van Gerrit van der Veen, met wie hij bevriend raakte. Na de oorlog maakte hij verschillende verzets- en oorlogsmonumenten, waarvan het Nationaal Koopvaardijmonument in Rotterdam uit 1957, ook wel De Boeg genoemd, het bekendste is. Dit 46 meter hoge monument herdenkt de circa 3.500 Nederlandse burgers die tijdens de Tweede Wereldoorlog omkwamen op zee. Het monument heeft de vorm van een gestileerde scheepsboeg die de golven doorklieft.

Veelzijdige schetsboeken
Carasso bewaarde zijn tekeningen en schetsen altijd zorgvuldig. De geschonken schetsboeken dateren uit de jaren vijftig en bevatten zowel snelle schetsen als meer uitgewerkte tekeningen. Ook geven ze een goed beeld van Carasso’s inspiratiebronnen, van natuurhistorische objecten tot museumbezoeken en van mythologische thema’s tot prehistorische muurschilderingen. Bij de schetsboeken zaten ook twee surrealistische ontwerptekeningen in houtskool voor De Boeg. Die zijn toegevoegd aan de tentoonstelling Herdenkingsmonumenten: Vrijheid in beeld, te zien tot 10 september 2025. Deze tentoonstelling toont materiaal uit recent gedigitaliseerde beeldhouwersarchieven van het RKD, waaronder die van Fred Carasso.