RKD podcast: Theo van Doesburg
De nieuwste aflevering van de podcast van het RKD in samenwerking met Caspar Stalenhoef gaat over Theo van Doesburg (1883-1931) en is verschenen op onder andere Spotify en Apple Podcasts. Sjoerd van Faassen, geassocieerd onderzoeker bij het RKD, vertelt over de pogingen van de onvermoeibare Van Doesburg om zijn gedachtegoed internationaal te verspreiden.
Kunstenaar en schrijver
Theo van Doesburg was behalve beeldend kunstenaar ook criticus, tijdschriftredacteur, architect, dichter en schrijver. Hij lijkt altijd op zoek te zijn geweest, had ontzettend veel ideeën. Voortdurend was hij bezig zijn leven en dat van anderen richting te geven. Van Doesburg blonk uit in het vatten van zijn tijd in woorden. ‘Hij schreef zich wezenloos’, vertelt Van Faassen, ook romans en literatuur. Hij begon daar al in de jaren tien mee. Vervolgens maakte Van Doesbrug rond 1920 kennis met het Dadaïsme en begon hij ook constructivistische gedichten te schrijven. Maar natuurlijk is hij behalve door zijn schilderijen en architectonische werk, voornamelijk bekend door De Stijl en zijn theoretische geschriften.
Internationaal netwerk
Als redacteur van De Stijl, het tijdschrift dat hij in 1917 met Piet Mondriaan en andere geestverwanten had opgericht, kwam hij in contact met iedereen die er in het modernistische Europa toe deed. Met de groep rond De Stijl wilde hij internationaal aansluiting vinden. Dat doet hij op een weinig subtiele manier, waardoor het in de relaties met architecten en kunstenaars als J.J.P. Oud, Bart van der Leck en Vilmos Huszár regelmatig leidde tot conflicten. En bij het Bauhaus kreeg Van Doesburg geen voet aan de grond.
2. Theo van Doesburg, Maison d’artiste, 1923, collectie Het Nieuwe Instituut
3. Omslag van de biografie Ik sta helemaal alleen. Theo van Doesburg 1883-1931
Ik sta helemaal alleen
Op 28 september verschijnt bij uitgeverij De Bezige Bij de biografie Ik sta helemaal alleen. Theo van Doesburg 1883-1931. Sjoerd van Faassen is één van de auteurs. Samen met Hans Renders deed hij jarenlang onderzoek naar deze uitgesproken kunstenaar en dat resulteerde in een boek van bijna 800 pagina’s. Theo van Doesburg lijkt onvermoeibaar te zijn geweest in het proberen te verspreiden van zijn ideeën. Hij is niet rancuneus en blijft in zichzelf geloven, ondanks de tegenwerking en teleurstellingen die hij te verwerken heeft gehad. In verhalen over zichzelf week hij regelmatig af van de werkelijkheid, zo blijkt uit de podcast. Maar ook zonder verdraaiing van de feiten is de levensloop van Theo van Doesburg een fascinerende geschiedenis.